Pilootproject meet vervuiling Schelde
TEMSE. Het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ), VITO en River Cleanup hebben vandaag de eerste resultaten bekend gemaakt van de analyse van de vervuiling van de Schelde. Daaruit blijkt dat de Schelde sterk vervuild is met micro- en macroplastics, met op sommige plaatsen zelfs tot 11.000 kleine deeltjes plastic per vierkante meter.
De drie, het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ), VITO en River Cleanup, werken samen met INSPIRE, een Europees pilootproject dat op een innovatieve manier de plasticvervuiling in rivieren aanpakt. In Temse werd getoond hoe de plasticdeeltjes worden gedetecteerd. Daarvoor worden slimmer camera’s en drones ingezet naast menselijke input via visuele observaties vanaf schepen, bruggen of oevers die worden verzameld via een app. Op de Scheldebrug in Temse zijn zo’n 26 camera’s geïnstalleerd. Met onder meer een soort sleepnet, een mantanet, filter VLIZ microplastics uit het oppervlaktewater.
Hoewel het project nog tot 2027 loopt, tonen de eerste resultaten aan dat de Schelde sterk vervuild is met micro- en macroplastics. Op sommige plekken werden tot 11.000 kleine deeltjes plastic per vierkante meter aangetroffen. Deze schadelijke microplastics worden vermoedelijk meegevoerd met de stroming uit de richting van de haven van Antwerpen en blijven vastzitten in de planten en begroeiing langs de oevers van de Schelde. Ook de eerste analyses van zwerfvuil, verzameld bij acties van River Cleanup, bevestigen de gekende vervuilingspatronen: drankverpakkingen, sigarettenpeuken en ander plastic afval vormen de grootste boosdoeners. Opvallend is dat 96,2% van het afval aan de oever uit plastic bestaat. Dat maakt duidelijk dat plastic niet verdwijnt en opruimacties als die van River Cleanup nodig zijn. "Ook in Temse is de strijd tegen zwerfvuil en sluikstort helaas dagelijkse realiteit", zegt Brigitte Cauwa, Schepen Wonen, Diversiteit, Groen, Afval, Dierenwelzijn en Sociale Economie. River Cleanup organiseert regelmatig acties in Temse De eerste cleanup van dit jaar, waarvoor iedereen zich gratis kan inschrijven, vindt plaats op 6 april 2025.
installatie smart EcoBIN
Vandaag installeerde River Cleanup in Temse de allereerste smart EcoBin op Belgisch grondgebied. De slimme EcoBin is een geavanceerde versie van de traditionele EcoBin, een container voor het inzamelen van wegwerpplastic. Met een sensor op basis van audiogolven meet deze continu de afstand tussen de sensor en het afvalniveau in de bin. Die gegevens worden doorgestuurd naar een centraal dashboard, waar de hoeveelheid afval nauwkeurig wordt opgevolgd. Dit maakt een efficiëntere planning van inzamelroutes mogelijk. In Temse wordt de slimme EcoBin getest om de impact en effectiviteit verder te verfijnen. “Technologie speelt een cruciale rol in onze aanpak om rivieren plasticvrij te maken", zegt Thomas de Groote, oprichter en CEO van River Cleanup. "Innovaties zoals de smart EcoBin helpen ons niet alleen om afval efficiënter in te zamelen, maar dragen ook bij aan bewustwording over zwerfvuil en gedragsverandering. Door preventie en burgerparticipatie te combineren, zetten we stap voor stap een echte verandering in gang."
INSPIRE
Het Europees pilootproject INSPIRE wil rivieren plasticvrij maken, wat dan weer als doel heeft tegen 2030 de oceaan en andere waterlichamen herstellen (lees: plasticvrij te maken). Rivieren transporteren immers water en afval naar de zee en oceanen. Naast de Schelde richt het zich op vijf andere belangrijke Europese rivieren die fungeren als testzones: de Po, Rijn, Douro, Kamniška Bistrica en Donau. (mb, foto: © River Cleanup)