Vogelbescherming Vlaanderen roept alle hens aan dek
REGIO. Is me dat koud dezer dagen! Dat is nu eens echt de omschrijving wat eigen ‘bitter koud’ kan genoemd worden. De weermannen hebben het voorspeld dat het een echte, stevige winterprik zou worden. Het KMI voorspelt dat het kwik de komende dagen niet hoger stijgt dan vijf graden onder nul. Het absolute dieptepunt is wellicht voor vrijdagochtend. Boven de sneeuwlaag kan het ’s ochtends tot 12 graden vriezen.
Vogelbescherming Vlaanderen roept daarom iedereen die een tuin heeft opnieuw op, de komende dagen voedsel voor de vogels te voorzien.
Vogelbescherming benadrukt: "Het zoeken naar eten is immers veruit de belangrijkste bezigheid van vogels om te overleven. Met een lichaamstemperatuur van meer dan 40° C hebben ze zeer veel calorieën nodig, vooral de kleinere vogelsoorten. Normaal gezien sterft een vogel in onze streken niet rechtstreeks van de koude, maar een langdurige voedselschaarste doet hen verzwakken en verstoort hun stofwisseling. Ze lopen dan meer kans op allerlei ziekten. De dagen zijn zeer kort en daardoor ook de beschikbare tijd om het nodige voedsel bijeen te zoeken."
Een vaste gast is zeker de koolmees. Zij verorbert bijvoorbeeld elke dag ongeveer haar eigen gewicht aan voedsel. In het vooruitzicht van minder gunstige perioden met voedselschaarste is het dus aangewezen om het de gevederde vrienden wat gemakkelijker te maken.
geen jacht bij sneeuw
Geen jacht bij sneeuw: dit barre winterweer heeft ook een voordeel voor de fauna. Met uitzondering van de jacht op reewild is het in Vlaanderen verboden om te jagen bij sneeuw, welke ook de hoeveelheid sneeuw is die de grond bedekt op de locatie waar er wordt gejaagd.
Tegelijk is de jacht op waterwild - ook als er geen sneeuw zou liggen - verboden op of op een afstand van minder dan 100 meter langs moerassen, waterplassen en waterlopen waarvan de oppervlakte en bijbehorende rietkragen langs de oevers voor meer dan de helft met ijs zijn bedekt.
De minister kan bij zeer harde of langdurige vorst de jacht tijdelijk opschorten via de bepalingen van artikel 2 §4 van het Besluit van de Vlaamse Regering van 30 mei 2008 houdende vaststelling van de voorwaarden waaronder de jacht kan worden uitgeoefend.
Momenteel, moest er geen sneeuw zou liggen, is de jacht open op fazant, Canadese gans, wilde eend, houtduif, haas, konijn en vos.
En wat doet het strooizout?
Het is al veel jaren hetzelfde scenario: bij sneeuw en ijzel worden er in Vlaanderen tonnen ‘wegenzout’ (natriumchloride) uitgestrooid op dewegen om ze sneeuw- en ijsvrij te maken of te houden. Zout in water doet immers het vriespunt dalen. Als water 10% zout bevat, bevriest het bij -6° C, met 20% pas bij -16° C en zo kan je doorgaan tot het water ‘verzadigd’ is en geen zout meer kan oplossen; dan kom je aan -21,1° C.
Naargelang de grootte van de korrel heeft het zout een ander effect. Fijne korrels lossen sneller op en worden daarom preventief aangewend. Grove korrels (diameter 3 mm) lossen trager op en hebben een langer effect. Ze dringen dieper in het sneeuwtapijt en worden daarom meer gebruikt als er al sneeuw ligt. Zout is echter slecht voor het milieu en levensgevaarlijk voor vogels.
Het Agentschap Wegen en Verkeer van de Vlaamse overheid heeft de noodkreet van Vogelbescherming Vlaanderen van vorig jaar begrepen en wil het gebruik van strooizout drastisch beperken ten voordele van de natuur maar niet ten koste van de veiligheid van de weggebruikers. Vogelbescherming Vlaanderen heeft daarover op 23 november al een eerste verkennend gesprek gehad met de 'Afdeling Planning en Coördinatie' van het Agentschap Wegen en Verkeer.
Vogelbescherming Vlaanderen houdt alles zeker onder controle en wijst er nu op: "Ook zonder het strooien van zout zouden sommige vogels naar de wegbermen afzakken om gruispartikels op te nemen. Maar voor zaadetende vogels is de verleiding te groot. Ze vinden het zout een echte lekkernij. Vergiftigde vogels zijn verdoofd en worden sneller overreden door auto’s. Het direct toxische effect spruit vooral voort uit de afwezigheid van water door het vriesweer."
Het is dus zinvol om altijd vers drinkwater ter beschikking te stellen van vogels, zeker bij vriesweer als zuiver water schaars is. En voeg vooral geen zout toe aan drinkwater om het bevriezen te beletten; vervang het gewoon regelmatig. Het is misschien utopisch om te pleiten voor minder zout op de wegen; koning auto lost zijn greep immers niet! Maar op kleine landelijke wegen en vlakbij bosranden kan overwogen worden om wat minder kwistig met strooizout om te springen. Het is hoog tijd dat er naar alternatieven gezocht wordt die minstens even efficiënt zijn als zout maar onschadelijk voor het milieu en de dieren. (Rolf Duchamps)