Jubileum-Wegom voor 150 jaar H. Amelbergagilde
TEMSE. De Wegom, Temses oudste traditie, wordt georganiseerd door de H. Amelbergagilde, de oudste vereniging van Temse, waarvan de wortels teruggaan tot de 10de eeuw. De huidige gilde is 150 jaar jong. De Wegom op maandag 28 mei wordt dan ook een jubileumeditie. De bedevaart start in de vroege ochtend om 4.30 uur. Om 9.15 u. worden de bedevaarders afgehaald door de geestelijkheid, de harmonie Sint-Cecilia, de leden en de KLJ-vendeliers. Om 9.45 u. is er de plechtige eucharistieviering, om 13 uur. het jubileumfeestmaal.
geschiedenis
De H. Amelberga werd ca. 690 geboren in Rodange, Groot-Hertogdom Luxemburg. Volgens de legende vluchtte zij naar Vlaanderen om te ontsnappen aan Karel Martel, die haar tot een huwelijk wilde dwingen. Toen zij de Schelde bereikte en in het nauw werd gedreven, verscheen een steur die haar naar de andere oever bracht: Temse. Zij overleed er in 772 en werd begraven in de kapel, die zij volgens de overlevering had gesticht ter ere van O.L.Vrouw. Vandaar dat O.L.Vrouw de patrones is van de centrumparochie, de H. Amelberga de patrones van Temse.
Ter ere van de H. Amelberga wordt een voetbedevaart van ca. 23 km gegaan: de Wegom, langsheen de grenzen van de vroegere parochie Temse. Er zijn 9 kapelletjes: 8 ter ere van de H. Amelberga, 1 ter ere van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën. De Wegom is Temses oudste traditie. Zijn wortels gaan terug tot de 11de eeuw, toen het stoffelijke overschot van de H. Amelberga werd overgebracht van Temse naar Gent. Het eerste onaanvechtbaar bewijs van zijn bestaan dateert van 1323: toen werd geschreven dat de bedevaart sedert onheuglijke tijden plaatsvond.
De Wegom groeide doorheen de eeuwen uit tot een druk bijgewoonde bedevaart, waaraan ook muzikanten, goochelaars en potsenmakers deelnamen. Men ging hem niet enkel te voet, maar ook te paard en met huifkar. Nog in de 19de eeuw was hij met zijn verscheidene duizenden deelnemers één van de belangrijkste bedevaarten van Vlaanderen. Zoals zovele aloude (religieuze) gebruiken onderging hij na W.O. II de gevolgen van de maatschappelijke omwenteling. Vanaf 1960 werden voor het eerst geen 100 deelnemers genoteerd op de derde Sinksendag. Het gemiddeld aantal bedevaarders op die dag bedraagt de jongste jaren ruim 100. Het recordcijfer na Wereldoorlog II - 800 bedevaarders - dateert van 1956 n.a.v. de opstand in Hongarije. Tweede Sinksendag is momenteel nog de enige dag waarop de relikwieën van de H. Amelberga worden meegedragen.
de bedevaart vandaag
De wegom vindt drie keer per jaar plaats: op zaterdagnamiddag vóór Pinksteren (13 u.), maandagochtend na Pinksteren (4.30 u.) en op de zaterdagnamiddag vóór de laatste zondag van september (13 u.). De tocht vertrekt en eindigt steeds aan de dekenale kerk.
De organisatie berust bij de H. Amelbergagilde, die in 1861 werd (her)opgericht, maar waarvan de wortels teruggaan tot de 10de eeuw. De gilde bestond doorheen de eeuwen onder verschillende namen en werd dikwijls na een periode van verval heropgericht. Al in de 10de eeuw was hier sprake van een Vrije Compagnie van de Heilige Amelberga. Gemeentearchivaris Jerome Smet leverde baanbrekend historisch werk i.v.m. de wegom. In 2003 gaf het Gemeentemuseum het boek Vita Amalbergae uit, het standaardwerk over de H. Amelberga. (mb)